لطفاً مختصری از بیوگرافی خود را جهت آشنایی خوانندگان بفرمایید.

حمیدرضا نعمتی هستم متولد 12/01/1354، شمیران. کارشناسی و کارشناسی ارشد مهندسی مواد دانشگاه شیراز. برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری، رشته مدیریت کسب و کار با گرایش مدیریت استراتژیک (DBA) دانشگاه صنایع و معادن ایران را انتخاب نمودم.

از سال 1373 مشغول به کار شدم. از سال 1378 در صنعت سرامیک شاغل بوده ام که مهم ترین مسئولیت های اینجانب مدیریت تولید، مدیریت تحقیق و توسعه و آزمایشگاه و مدیریت پروژه توسعه در شرکت گلسار فارس و ریاست کنترل کیفیت، معاونت بازرگانی شرکت لعابیران بوده و در حال حاضر مدیریت عامل و نایب رئیس هیئت مدیره این شرکت هستم.

از جمله عناوین کسب شده می توان به این موارد اشاره نمود: مدیر نمونه جوان کشور، Prominent Young Industrialist از UNIDO، مدیر واحد تحقیق و توسعه نمونه کشور (2 دوره) کارآفرین برتر در بخش پژوهش.

بیش از 12 مورد مقاله علمی صنعتی ارائه شده در کنگره سرامیک ایران، کنگره سرامیک اروپا، همایش مراکز تحقیق و توسعه وزارت صنایع و ثبت اختراع و ویرایش کتاب و چندین مورد طرح پژوهشی صنعتی دارم.

عضویت در انجمن سرامیک ایران (دو دوره نایب رئیس هیات مدیره و یک دوره بازرس)، انجمن مهندسین متالوژی ایران، انجمن تخصصی مراکز تحقیق و توسعه وزارت صنایع (عضو هیات تحریریه)، خانه صنعت و معدن جوانان (یک دوره عضو هیات مدیره و یک دوره بازرس)، اتاق بازرگانی شیراز (کمیسیون آموزش و پژوهش)، سازمان مطالعات بهره وری و منابع انسانی (ارزیاب مدل تعالی سازمانی EFQM از سال 1385).

در مورد فعالیت های جانبی اینجانب نیز می توان تدریس دوره های آموزشی تحلیل بازارهای بورس، داوری و مربی گری و مدارک فنی درجه 1 بین المللی در چندین رشته ورزشی رزمی (با 34 سال سابقه ورزشی)، تدریس در دانشکده های فنی شیراز (بیش از 15 سال) را نام برد.

جایگاه علم سرامیک در کشور ایران را چگونه ارزیابی می­کنید و آیا شرایط برای پیشرفت در این رشته را مثبت ارزیابی می­کنید؟

البته در این رشته، مزایای رقابتی فراوانی در کشور عزیزمان وجود دارد. گرچه با مدیریت بهتر، هم در طراحی بازار محور گرایش های رشته در دانشگاه ها و هم در انتخاب زمینه صنعتی برای توسعه، می توان پیش نیازهای پیشرفت را فراهم نمود.

 آیا تعداد دانشجویان و دانشگاه­هایی که در این رشته فعالیت می­کنند با توجه به گستردگی این رشته کافیست؟

بهتر است به جای کفایت تعدادی دانش آموختگان سرامیک، بر تناسب کیفی نیازهای بخش فعال صنعت و نیروی متخصص انسانی در دسترس، تمرکز شود. به نظر بنده در حال حاضر فاصله زیادی وجود دارد و این خلأ به روشنی احساس می شود.

واحد­های درسی که در این رشته ارائه می­شود تا چه حد نیازهای موجود در این صنعت را پاسخ می­دهد؟

با توجه به سهم عمده سرامیک های سنتی از صنعت سرامیک کشور، قطعاً درصد این سهم با درصد دروس مرتبط متناسب نیست و هماهنگی این دو بخش باید مدیریت شود، به ویژه واحدهای عملی، آزمایشگاهی و کارگاهی.

برای اینکه فارغ­التحصیلانی که وارد بازار می­شوند برای بازار کار مفید باشند و بهره وری لازم را داشته باشند چه پیشنهادهایی دارید؟ توصیه شما به کارشناسانی که اخیراً از دانشگاه فارغ­التحصیل شده­اند، چیست؟

همان گونه که عرض کردم، مدیریت تناسب عرضه نیروی انسانی و تقاضای بازار کسب و کار و از سوی دیگر بهبود فرهنگ کار و بهره وری، سیستمی را ایجاد می کند که ضامن موفقیت هر دو بخش خواهد بود. در حال حاضر تمرکز بر ایجاد تمایز از مسیر یادگیری و پرورش مهارت های کسب و کار مورد هدف، یکی از راه های منتهی به موفقیت است.

با توجه به اینکه شما یکی از افراد موفق در بخش صنعت سرامیک هستید، بفرمایید که چگونه وارد صنعت  شدید و شما و شرکت شما هم اکنون در چه وضعیتی قرار دارید؟

البته موفقیت امری نسبی است و حقیر نسبت به افراد موفق بسیار فاصله دارم. من از زمانی که در مدرسه راهنمایی امام صادق (ع) اختیاریه تحصیل می کردم، همراه پدر بزرگوارم کار می کردم و به نوعی از سن 12 سالگی با صنعت آشنا شدم. در طول تحصیل در دانشگاه نیز متناسب با هر واحد درسی، به بخش صنعتی متناظر آن واحد مراجعه و به هر شکلی بود به عنوان کارآموز یا کارگر یا کارشناس، با عشق و علاقه خاصی در واقع دوره مهارتی عملی واحد مربوطه را نیز می گذراندم. پایان نامه کارشناسی ارشدم تولید هسته جرقه زن های صنعتی فریت نیکل-روی بود و تجاری سازی آن در یکی از واحدهای تولیدی قطعات الکتروسرامیک بود، که منجر به شروع کار رسمی من در سال 1377 در صنعت سرامیک شد. از سال 1382 هم در مجموعه معظم صدر تأمین مشغول به کار شدم که تاکنون ادامه داشته و در بخش ابتدایی عرض کردم. در یک واحد صنعتی، اغلب وظایف و مسئولیت های متصور از کارگر ساده تا مدیر واحدهای مختلف و مدیریت ارشد را گذرانده ام و تکیه گاهم لطف خداوند، مثبت اندیشی و تلاش بسیار بی پایان بوده و هست.

در شرکت لعابیران، بنده کمترین، وارث 35 سال زحمت چند نسل از بهترین مدیران و همکاران هستم؛ گرچه شرایط فضای کسب و کار امروز به ویژه در صنعت سرامیک های ساختمانی و صنایع بالادستی آن با روزهای رونق، فاصله بسیاری دارد، اما با همت همکاران و حمایت های همه جانبه مدیران محترم شرکت صدر تأمین و طراحی استراتژی های متناسب با شرایط امروز فضای صنعت، وضعیت شدیداً رو به بهبودی را ایجاد نموده ایم و در انتظار رشد جهشی سازمان هستیم. همراه با مدیریت بحران، استراتژی های تهاجمی توسعه ای در پیش گرفته ایم، که در کمتر سازمانی همزمانی این دو را سراغ دارم،  و به زودی شاهد افزایش ظرفیت تولید قابل توجه و بهبود کیفیت خلاقانه و نوآورانه و صادرات به کشورهای صاحب نام در صنعت سرامیک و تولید و ارایه محصولات جدید خواهیم بود، انشاا... .

برای بهبود شرایط صنعت سرامیک چه پیشنهادهایی دارید؟

ای کاش این پرسش 6 سال پیش مطرح می شد و ای کاش عرایض بنده و فرمایشات بزرگان صنعت شنیده و اجرا می شد. بخشی از شرایط فعلی ناشی از عوامل محیطی و برون سازمانی، مانند تحریم های ظالمانه است که به ناچار در بهترین حالت با پیش بینی و آمادگی استراتژیک می شد از اثرات مخرب آن کاست. به نظر بنده، همان طور که بارها خدمت همکاران صنعت عرض کرده ام، وجود تفکر استراتژیک، تنها راه حل به سلامت گذراندن بحران است. واقعیت فضای کسب و کار امروز، همین شرایطی است که همه تجربه می کنیم. به هر حال شرایط رقابتی خواهد ماند و رقابتی تر خواهد شد. صنایعی که به رقابت عادت ندارند و رقابت پذیری کمتری دارند و یا مزیت رقابتی ایجاد ننمایند، قطعا از دور رقابت حذف خواهند شد و این، واقعیت در پیش روست. در این شرایط به کارگیری دانش مدیریت بحران، طراحی و پیاده سازی استراتژی تمایز و حذف دیدگاه های مدیر- مالکی راه گشا خواهند بود؛ البته پرداختن به عارضه یابی و راه حل های بهبود شرایط صنعت بسیار گسترده و وسیع بوده و در این مجال نمی گنجد.

رکود بازار تولید در چه بخشی از صنعت سرامیک نهفته است و راه حل مقابله با آن چیست؟

رکود بازار تولید و محصولات سرامیک ساختمانی، ریشه در رکود فضای کسب و کار کلی و صنعت ساخت و ساز دارد؛ گرچه با تزلزل بازار صادراتی تک محوری عراق و همچنین مازاد تولید و عرضه سنگین نامتناسب با تقاضای داخل همراه شد. در هر صورت به نظر حقیر، تا حدی قابل پیش بینی بوده و سازمان های استراتژیست، مشکلات کمتری را تجربه می کنند.

مشکلات صاحبان صنایع خصوصی سرامیک چیست؟

شفاف عرض می کنم و اصرار دارم در بخش عوامل درونی، سیستم مدیر- مالکی، فقدان تفکر استراتژیک، بها ندادن به تخصص در زمینه های مختلف و مهم تر از همه کم بهره بردن از دانش بازاریابی و فروش مدرن و در نهایت مصرف مطلق تکنولوژی به جای کسب و انتقال آن، مهم ترین دلایل ایجاد مشکل در این بخش است.

آنچه به ایشان در بخش عوامل بیرونی و محیطی تحمیل شده نیز عواقب رکود سنگین بخش ساخت و ساز و کمبود شدید نقدینگی و هزینه بسیار بالای پول است. مشکلاتی که از سازمان های خدمات رسان و بروکراسی پیچ در پیچ ایجاد می شود نیز مزید بر علت است. البته عرض کردم این ها واقعیت های فضای کسب و کار ماست و در مدیریت بر مبنای واقعیت ها قابل پیش بینی و قابل حل خواهدبود.

در خصوص صنایع سرامیک به خصوص کاشی، لعاب، رنگ و سرامیک در ایران و مقایسه آن با وضعیت منطقه و جهان چه نظری دارید؟

در صورتی که دانش مدرن بازاریابی و برندسازی را به کار می گرفتیم، جای صنایع ترکیه بودیم. سایر موارد را همه مخاطبین فهیم و متخصص شما بهتر از بنده حقیر در جریان هستند.

ارتباط بین صنعت و دانشگاه در ایران همواره یک دغدغه پایدار بوده است. با توجه به شرایط موجود، میزان این ارتباط را چگونه ارزیابی می­کنید؟

مگر ارتباطی هم وجود دارد؟ این دو بخش کاملا دو مسیر مختلف را طی می کنند، مگر مواردی استثنایی و موردی و غیر سیستماتیک. سیستم، زیرساخت و اراده این امر، وجود خارجی ندارد.

دانشگاه، صنعت را منبع درآمد موقت، و نه پایدار، می بیند. صنعت هم از دانشگاه انتظار حل مشکلات روزمره خط تولید را دارد که هر دو اشتباه است. راه حل، در فضای کسب و کار، توسعه خلاق و نوآور، سرمایه گذاری بخش صنعت در بخش های تحقیق و توسعه به منظور ایجاد و توسعه فناوری های تجاری و صنعتی، و پیرو آن، سفارش ایجاد بسته های دانش پایه مورد نیاز واحدهای تحقیق و توسعه به دانشگاه با تأمین سرمایه گذاری های لازم است. در واقع حلقه گمشده، حضور فعال واحدهای تحقیق و توسعه و مجریان پروژه های تحقیقات کاربردی می باشد.

نقش رشته سرامیک و حضور فارغ­التحصیلان سرامیک را در تحولات اخیر صنعت سرامیک چگونه تحلیل می­کنید؟

ما صرفا کاربر و مصرف کننده تکنولوژی وارداتی هستیم. از متخصصین با دانش و تجربه مناسب، انتظاری بسیار بالاتر از آن چه امروز شاهدیم، انتظاری به حق به نظر می رسد. با عرض پوزش از مهندسین محترم و همکاران گرامی، سهم ناچیزی در پیشرفت های حاصل برای عزیزان می بینم. اگر ایتالیا، اسپانیا و چین و تکنولوژی و محصولاتشان را حذف کنیم، چه باقی می ماند؟ آن سهم ماست.

از دیدگاه علت یابی شرایط بحران، اگر به شرایط نگاه کنیم، سهم عوامل محیطی و عوامل درونی را عرض کردم، بخشی از شرایط فعلی، ناشی از عدم به کارگیری به اندازه و مناسب دانش و تخصص زمینه های مختلف به ویژه سرامیک است. در بسیاری از مواقع شاهد حضور دانش آموختگان رشته های کاملا غیرمرتبط با سرامیک در نقش های تخصصی صنعت سرامیک هستیم که چیزی شبیه فاجعه است.

نقش مطبوعات تخصصی در اطلاع رسانی صنعت مربوط را چگونه ارزیابی می کنید؟ چه باید کرد که آنها بالنده تر و پرمحتواتر شوند؟

شاید این بخش یکی از معدود زمینه هایی است که از نظر بنده نقطه قوت محسوب می شود. خوشبختانه شاهد انتشار چندین نشریه پربار هم در زمینه های خبری و اطلاع رسانی و هم در رده های تخصصی، علمی و پژوهشی هستیم که قابل قبول است و زحمات بسیاری برای آن کشیده شده که جای سپاسگزاری و تقدیر دارد. جهت بهبود این نشریات، فرد مناسبی برای اظهار نظر نیستم!

آینده صنعت سرامیک ایران را چگونه می­بینید؟ اگر دوباره به گذشته باز گردید آیا همین راه و همین زمینه تخصصی را برای خود انتخاب می­کنید؟

انشاا... رو به بهبود، به شرط بقا. در هر تهدیدی، فرصتی نهفته است. بقای بهترین ها را در آینده شاهد خواهیم بود که کاملا طبیعی است. اگر با تجربیات امروز به دیروز بازگردم، مسلما بازنگری هایی خواهم داشت و استراتژی ها و تصمیم سازی های بهتری می توانستم داشته باشم، اما مسیر کلی را باز هم همین مسیر انتخاب می کردم، من این صنعت را عاشقانه دوست دارم.

انجمن سرامیک ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟ لطفاً پیشنهادهای خود را برای رشد انجمن بفرمایید؟

ضمن سپاس از زحمات اعضای محترم هیات مدیره ادوار مختلف از بدو تاسیس تاکنون، انجمن سرامیک از بسیاری از انجمن های علمی کشور وضعیت بهتری دارد، اما همچنان به نظر اینجانب جای عملکرد بسیار بهتری وجود دارد. انجمن سرامیک ضمن عملکرد قابل تقدیر، نیاز به تحول اساسی دارد؛ تا زمانی که با تفکری تکراری، مسیری تکراری طی شود، همان نتیجه تکراری حاصل خواهد شد. برای نتیجه ای متفاوت باید کاری متفاوت با تفکرات متفاوت انجام داد. اجازه دهیم دیگران هم مشارکت کنند.

با تشکر از وقتی که برای این مصاحبه اختصاص دادید، چنانچه مطلب ناگفته­ ای به نظرتان می رسد، بفرمایید.

با امید و تلاش دوچندان و با تغییر و بهبود مستمر، همواره سربلندی و بهروزی برای تلاشگران عرصه صنعت و دانش سرامیک کشور عزیزمان آرزومندم. یا علی مدد.